PAYLAÞIMEVÝ

Atar · Site Admin Kayýt: 13 May 2005 Mesajlar: 314 Konum: Ankara - Türkiye

“Hayýr” diyebilmek öðrenilen ve öðretilebilen sosyal bir beceridir. Bu sosyal becerinin eksikliði, yani “hayýr” diyememek ise bir hastalýktýr. Daha doðrusu psikolojik ve fizyolojik hastalýklara yol açan tehlikeli bir virüstür. Kötü gün dostu olmak elbette önemlidir. Evet diyebilmek güzeldir. Lakin sýnýrlarýmýzý aþmadan, kendimizi ve ailemizi zora düþürmeden…
Genç bir kýzcaðýz… Yirmili yaþlarýnda henüz... Kibar, nazik ve alýmlý! Sýcaklýðý gözlerine yansýyacak kadar da samimi… Konuþtukça açýlýyor. Açýldýkça da, gözlerinden inci gibi yaþlar süzülüyordu. “Uyuyamýyorum. Hele aynalara hiç bakamýyorum. Yaþanmamalýydý. Mahcubum Allah’a ve kendime karþý!” derken ýslak gözlerini siliyordu. Özür diliyordu bir yandan da, gözyaþlarýný tutamadýðý için...
“Yüreði güzel kýz, aðlamak güzeldir. Aðlayamaz her göz! Býrak aksýn” dedim hiç düþünmeden. Çünkü biliyordum ki “Yaradan’ýn korkusuyla -sinek baþý kadar bile olsa- akan o gözyaþý” onu ötelerde yalnýz býrakmayacaktý.
Muhafazakâr bir aileden geliyordu. Aþýrý sert ve iletiþime geçmeyen bir baba yanýnda, kendini çocuklarýna adamýþ cefakâr bir anne vardý tabloda. Anne de kýzý gibiydi. Kimseyi incitmemiþ ve kýrmamýþ. Lakin hep kýrýlmýþ…
Ýþte bu yönüyle çekmiþti annesine. Sessiz, sakin, herkesi düþünen, memnun etmeye çalýþan, itiraz etmeyen ve kimseyi gücendirmemek için “hayýr” bile diyemeyen bir kiþilik çýkmýþtý ortaya. Ýþin ilginç yaný bu özelliði çoðu zaman da iþe yaramýþtý. Bilhassa da çocukluk döneminde bu yönüyle takdir ve onay almýþtý çevresinden.
Çizilemeyen sýnýrlar
Buraya kadar her þey tamam gibi geliyor deðil mi? Hatta belki de bu özelliklere sahip bir kýz çocuðu kulaðýnýza hoþ bile gelmiþ olabilir. Gelin görün ki, bu tür hikâyelerin sonu hiç de hoþ olmayabiliyor. Mesleðimiz icabý hayatlarý dinliyoruz. Çocuklarý, gençleri ve yetiþkinleri… Piþmanlýklarýný, hatalarýný, artýlarýný ve eksilerini... Bu paylaþýmlar esnasýnda bu sorunlara yol açan kiþilik özelliklerine ya da “Hayýr diyememe” gibi sosyal beceri eksikliklerinin nelere sebep olabildiðine tanýk oluyoruz.
Kiþi, aþýrý iyi niyetinden dolayý ya kýz-erkek iliþkilerinde, ya okul-iþ yaþamýnda, ya arkadaþlýk iliþkilerinde ya da evliliðinde incitilip örselenebiliyor, hatta istismar edilebiliyor. Týpký bu örnekte olduðu gibi... Sýnýrlarýný çizemediði için sýnýrlarý ihlal edilmeye baþlanýyor. Sýnýrlarý aþmak isteyene de “Aman kýrýlmasýn, kimsenin aðzýnýn tadý bozulmasýn” düþüncesiyle ‘Dur, hayýr’ bile diyemiyor.
“Hayýr” diyebilmek öðrenilen ve öðretilebilen sosyal bir beceridir. Bu sosyal becerinin eksikliði yani “hayýr” diyememek ise bir hastalýktýr. Daha doðrusu psikolojik ve fizyolojik hastalýklara yol açan tehlikeli bir virüstür.
Sadece bu genç kýz mý hayýr diyemediði için zarar gören? 45 yaþlarýnda bir beyefendinin kararan hayatý mesela... Arkadaþlarýndan biri önce yüklü bir miktar borç para istiyor. Ardýndan da kefil olmasýný istiyor. Beyefendi kendisini çok aþan bu talebe “hayýr” diyemiyor. Bile bile lades derler ya! Arkadaþýnýn borcunu ödeyemeyeceðini bildiði halde evet diyor.
Sonunda adamcaðýz malýný mülkünü kaybediyor. Bununla da kalmýyor, ailesi parçalanýyor, ardýndan da kalp krizi geçiriyor. Cenazesinde konuþuyor yakýnlarý: “Merhum çok iyi niyetli biriydi. Ah keþke bir de hayýr diyebilseydi…”

Hayýr diyememe hastalýðýndan kurtulmak için 9 yol
1. Önce anlamak sonra anlaþýlmak! Muhatabýnýzý saygýyla dinleyin. Konuþmasýný tamamlamasýný bekleyin. Sözünü kesmeyin
2. Anlaþýlabilmek için, dürüst, açýk, net ve kararlý olun. Ýletiþim esnasýnda saklambaç oynamayýn. Yalnýz dikkat edin! Ne þiþ yansýn, ne de kebap! Kýrmadan, incitmeden nezaket içinde bu mesajý verebilmek de maharet; yoksa saldýrganca öfkeyle ve kaba bir þekilde hayýr demek de deðil.
3. Cevabýnýz vermeden önce zaman isteyin. Kendinizi o an iyi ifade edemeyeceðinizi ya da olumsuz bir cevap vermekte çok zorlanacaðýnýzý düþünüyorsanýz; durun ve konu hakkýnda düþünmek için zaman isteyin. Böylelikle reddetme kararýnýzýn gerekçelerini tespit etmek için fýrsatýnýz olur.
4. Beden dilinizle de hayýr deyin. Muhatabýnýzýn gözlerinin içine bakarak kararlý bir ses tonuyla konuþun. Ne söylediðiniz kadar nasýl söylediðiniz de önemli. Bedeniniz siz konuþurken ne diyor? Gözleriniz, duruþunuz ve ses tonumuz söylediklerinizle uyumlu mu?
5. Reddettiðiniz kiþinin büyük bir hayal kýrýklýðýna uðradýðýný seziyorsanýz, serinkanlýlýðýnýzý muhafaza edin, mümkünse bulunduðunuz ortamý deðiþtirin.
6. Beyin jimnastiði yapýn. Geçen hafta kaç kez “evet” dediðinizi listeleyin. Sizden istenen talepler karþýsýnda tepkinizi ve sonraki durumunuzu irdeleyin. Tamam dediðiniz þeylerden ötürü kendinize kýzgýn mýsýnýz? Darýlmýþ, gücenmiþ ya da içerlemiþ hissediyor musunuz? Maddi ya da manevi kayýplarýnýz var mý? Deðerlendirin.
7. Yalana baþvurmadan empatik ve sempatik bir þekilde de hayýr deyin. Yalnýz dikkat! Bazen uzun açýklamalar sýnýrlarýmýzýn test edilmesine imkân tanýr. Karar sizin!
“Keþke yapabilsem. Ama prensip olarak kimsenin arabasýný ödünç almam ve kendi arabamý da ödünç vermem.”
“Bugün Ayþe’ye bakamayacaðým için üzgünüm. Þu an çocuðunu býrakacaðýn bir yer bulmanýn zor olacaðýnýn farkýndayým ama bizim bugün için çok önceden kararlaþtýrýlmýþ bir planýmýz var.”
8. Bir öneri ya da alternatif sunabilirsiniz. Örneðin istenen þeyi gerçekten yapmak istiyor ama zamanýnýz müsait deðilse, “Þu an bunu yapamam ama þu þartlar altýnda gelecek hafta yapabilirim” gibi…
9. Ýçsel konuþmanýzý deðiþtirin. Hayýr dediðiniz için kötü ve bencil bir insan olduðunuzu düþünüyorsanýz bu hastalýða yakalanma ihtimaliniz yüksektir. Size “hayýr” dedirtmeyen irrasyonel ve iþlevsel olmayan düþüncelerinizi ve beklentilerinizi masaya yatýrýn
_________________

PaYlAþImEvÝ, Pozitif Düþüncenin Adresi...
FotoTiryaki Fotoðraf Paylaþým Sitesi ve Forumu : http://fototiryaki.com
FotoEtkinlik Forum... Fotoðraf'a Dair : http://fotoetkinlik.com